Wie: Albert Bugaj (72)
Beroep: Meubelmaker en interieurbouwer (gepensioneerd)
Vrijwilligerswerk: Maczek Memorial Breda
Sinds: 2000
Uren per week: 10
Wat houdt je vrijwilligersbaan precies in?
‘Eigenlijk doe ik allerlei werk, zowel in het memorial als thuis op de computer. In het memorial ben ik een soort manus van alles; als er iets wordt gevraagd dan pak ik dat op. Ik beheer de webshop en de winkel en ik treed op als conciërge, ik doe het gebouw open en dicht en ben er als dat nodig is. Verder ben ik gastheer waarbij ik mensen ontvang en ook help ik bij het conserveren van de uitgebreide collectie. En zo’n twaalf jaar geleden heb ik de website maczekpantsersoldaten.nl opgezet. Daarop vind je foto’s en gegevens van veel van onze Poolse bevrijders. Dat blijkt voor veel familieleden en nazaten van Poolse soldaten een belangrijke bron van informatie over hun vader, opa of oom. En de belangstelling ervoor komt echt uit de hele wereld.’
Hoe ben je erin gerold?
‘Mijn vader was sergeant bij de genie in de divisie van Maczek. Na de oorlog had hij misschien wel terug kunnen gaan naar Polen, maar dat wilde hij niet, net als heel veel van zijn maten. Polen had een communistisch bewind en dat was voor voormalig geallieerde militairen niet echt aantrekkelijk. Hij begon in Breda met helemaal niets en bouwde in korte tijd een zaak op in woninginrichting, met eigen personeel. Toen hij 38 was overleed hij aan leukemie, ik was toen acht.’
‘Ik wist dat mijn vader ook in Afrika had gevochten. Toen ik een keer met mijn vrouw op vakantie was in Italië bezochten we Monte Cassino. De gids vertelde toen dat het Poolse soldaten waren die daar uiteindelijk de overwinning behaalden. Dat wekte mijn interesse; misschien had mijn vader er wel gevochten. Ik heb toen contact gezocht met het Maczek museum in Breda om dat uit te zoeken. Kort daarna werd ik er vrijwilliger en ik ben er gebleven. Over mijn vader kon ik overigens uiteindelijk via het museum nog heel wat informatie vinden.’
Welke eigenschappen heb je hiervoor nodig?
‘Je moet wel wat doorzettingsvermogen hebben. In het oude museum was er heel veel vrijheid. Als je iets bedacht kon je dat uitvoeren. Mijn ervaring als meubelmaker/interieurbouwer heb ik daar vaak ingezet, met veel plezier. In het nieuwe memorial zijn er meer beperkingen. Daar kun je niet zomaar losgaan, er zijn strakke regels voor wat er wel en niet mag. Daar heb ik ongeveer een jaar aan moeten wennen. Nu voel ik me daar wel op mijn gemak. Als ik iets nieuws bedenk leg ik mijn plan voor en hoor ik het wel.
En natuurlijk moet je wel interesse hebben in de geschiedenis, specifiek die van de Polen.’
Wat kost het je?
‘Het kost vanzelfsprekend vrije tijd. En het komt niet altijd uit als er iets wordt gevraagd. Maar ik doe dat dan toch, want je moet het van de vrijwilligers hebben. Voor Ria, met wie ik achtenveertig jaar ben getrouwd, is dat niet altijd leuk. Maar zij steunt mij gelukkig door dik en dun.’
Wat brengt het je/Wat is je leukste ervaring?
‘Ik vind het belangrijk om iets voor anderen te doen, en door dit vrijwilligerswerk kan dat. Ik vind het, net als iedereen, prettig om gewaardeerd te worden voor wat ik doe. Mijn vader kreeg die erkenning eigenlijk te weinig. Net als asielzoekers was hij in een vreemd land en sprak hij de taal niet. En ook hij werd daarom gediscrimineerd. Ik vind het knap dat hij desondanks heeft doorgezet. En dat wil ik overnemen.’
‘Ik vind het geweldig dat het Maczek Memorail er is gekomen. Toen het oude museum moest stoppen was er een tijd niets en dreigde de nagedachtenis verloren te gaan. Het memorial is nu een plek voor erkenning en waardering van de Poolse bevrijders die dat zo verdienen. De zichtbaarheid mag nog wel worden versterkt.’
Welke tips heb je voor anderen?
‘Je moet nastreven wat je echt wilt doen, wat dan ook. Je moet je daarbij nooit aan de kant laten zetten door negatieve mensen of ervaringen. En ik vind dat mensen elkaar beter moeten leren kennen, begrijpen en waarderen. Zelf probeer ik dat altijd te doen. Waardering is voor iedereen belangrijk.’
