Wie: Ingrid Kooyman (72)
Beroep: Maatschappelijk werkster in een ziekenhuis (tot 1985)
Vrijwilligerswerk: Gastvrouw bij De Honingraad, gespreksleider, werkgroep Open dag
Sinds: 2006
Uren per week: ca 10 uur
Wat houdt je vrijwilligersbaan precies in?
Mensen met kanker of hun familieleden lopen hier binnen, ze willen hun verhaal kwijt, willen informatie of lotgenotencontact. Ik geef ze, net als de andere gastvrouwen en -heren, een kopje koffie en we wijzen op de mogelijkheden van onze instelling.
Daarnaast zijn er ook jongeren die thuis te maken hebben met kanker, een moeilijke groep. Ze kunnen veel voor elkaar betekenen. In een kwetsbare periode van hun leven vertrouwen ze je zo dat ze alles delen. Dat geeft mij energie. Pubers komen beter in het leven te staan. Als ze negatief binnen komen, dan hebben ze na een tijdje bijvoorbeeld geleerd te kijken naar wat ze wel hebben en niet naar wat ze verloren zijn.
Hoe ben je erin gerold?
Op m’n 23e voelde ik voor het eerst een knobbeltje in mijn borst, een voorstadium van kanker. Het is weggehaald. Dit heeft zich zes keer herhaald. Ik leefde van controle naar controle. Op m’n 55e zijn er uiteindelijk twee borsten weggehaald. ‘Mogen we je als experiment gebruiken? Dan doen we gelijk een borstreconstructie’, vroegen de artsen me.
Het was een zwaar traject. Ik had een warme omgeving. Iedereen stemde zijn programma op mij af. De maanden daarna realiseerde ik me dat niet iedereen zo omarmd wordt. Ik dacht opeens: zou ik niet eens iets gaan betekenen voor mensen in dezelfde situatie. Zo ben ik erin gestapt.
Ze wilden graag dat ik ‘helemaal beschikbaar’ was, geen ballast meer had. In februari 2006 ben ik geopereerd, in november was ik zover. Voor mij was dat jaar ook een jaar van negatief naar positief.
Waarin verschilt dit van je gewone werk?
Ik werkte ten tijde van mijn borstoperatie al niet meer, ik ben gestopt toen ik kinderen (1985 en 1986) kreeg.
Ik weet nu niet wie er binnen komt, dus je moet aanvoelen en improviseren. Ik heb sociale academie gedaan en had ervaring, dat gaf me het gevoel dat ik goed zou kunnen functioneren. Betaald werk was veel intenser, ik begeleidde mensen soms jarenlang en was soms geïntegreerd in het gezin. En ik stond 24 uur aan, niet slechts een dagdeel. Zo was mijn werk meer dan een fulltimebaan.
De laatste jaren werkte ik op de afdeling kindercardiologie. Het is zeer intens om een jong kind te verliezen. “Wil je goed voor papa en mama zorgen?”, vroeg een kind me eens voor ze werd geopereerd.
Bij De Honingraad is het andersom: hier zijn er kinderen die ouders verliezen of ouders die kinderen achterlaten. Ik geef mensen soms mijn 06 nummer. Een puber kan een ruzie krijgen met een zieke ouder, die wil even iets ventileren. Ze moeten me kunnen bellen, en daar maken ze nooit misbruik van.
Op dit moment is er geen jongerengroep meer; we zouden dat wel willen. In de coronatijd is het opgedroogd. Individuele verwijzingen komen nu soms via de huisarts of via de decaan van school. Die kunnen altijd terecht, maar een volledige groep is er nog niet.
Met sommigen van de eerdere groep houd ik nog wel contact. Soms hebben jongeren al lang weer hun normale leven hebben opgepakt en gebeurt er iets verschrikkelijks in hun leven, een ongeluk bijvoorbeeld, of de andere ouder die overlijdt. Als ze dan juist met mij contact zoeken, dan ben ik er voor hen. Dan kan dat misschien ongelegen komen, maar sommige dingen gaan nu eenmaal voor.
Welke eigenschappen heb je hiervoor nodig?
Open staan, onbevooroordeeld zijn, kunnen luisteren en de goede vragen stellen. Ik kan ook niet aanzien dat er met iemand iets aan de hand is.
Mensen, en zeker pubers, zijn zo ongefilterd, ze zeggen van alles. Je moet daartegen kunnen; ik vind dat heerlijk!
Wat kost het je?
Vrijwilligerswerk kost tijd, maar als ik iets opzij moet zetten, dan gaat het meestal om iets leuks. Dat perk ik dus bewust in. Dat voelt niet als iets heftigs, het is dus niet erg. Als ik moet kiezen, dan hoort De Honingraad er gewoon bij.
Als mij wordt gevraagd om op te passen op de kleinkinderen en er gebeurt iets met een van de cliënten, dan gaat dat voor. Dan bel ik naar mijn dochters; soms springt mijn man in. De dochters begrijpen dat. De hele familie moet meebewegen, ze weten dat dit belangrijk voor me. Dinsdags plannen ze me ook niet in.
Verder ben ik wel eens lamgeslagen door de verhalen van mensen. Maar het zwaarst vind ik mensen die je leegzuigen. Dat gebeurt ongemerkt. Ze hebben dan zo’n negatief verhaal en na een poosje denk je dan: klopt dit wel. Bijvoorbeeld de omgeving de schuld geven, of niet verder willen komen met hun proces. Ik ga me dan onrustig voelen.
We hebben psychotherapeuten, voor de cliënten, maar ook voor onszelf. Ze geven advies of zeggen: stuur maar door. En soms verwijs ik zelf naar hun huisarts.
Waarom onbetaald werk?
Zowel vanuit m’n beroep als vanuit mijn karakter kan ik mensen op hun gemak stellen. Ook in het dagelijks leven komen mensen soms op me af om te vragen of ‘we kunnen praten’. Soms geef ik alleen maar aan dat ik iets heb gehoord, of heb gezien – dat kan al een gesprek opleveren. Ik weet dat ik mensen zo op hun gemak kan stellen, dat mensen hun verhaal aan mij kunnen vertellen. Op die manier voel ik me nuttig, ik draag bij aan iets. Dat is belangrijk voor me.
Iedereen doet het overigens op zijn eigen manier. Dus hoe een ander het doet, is ook vast goed. Als het niet klikt dan lossen we dat anders op. We proberen wel te zorgen dat iemand terugkomt en zeggen dat er op iedere dag andere mensen zijn.
Wie zich aanmeldt als vrijwilliger, krijgt vanuit IPSO een paar keer een cursus; we hebben ook interventiebijeenkomsten of lezingen. Ook met collega’s overleggen we vaak: we zitten met minimaal twee personen.
Wat brengt het je?
Deze job of taak geeft me energie, omdat mensen me vertrouwen en dingen willen delen. Ik ga dan toch blij naar huis want ik heb het idee dat ik iets heb bijgedragen aan het welbevinden van mensen. Het is een stuk zingeving, ik wil niet alleen maar ‘leuke’ dingen doen. Daar word ik zelf niet gelukkig van. Het gaat dus om een stuk gevoel.
Verder zie je mensen in een desolate toestand binnenkomen en na verloop van tijd dat ze meer zin in het leven krijgen. Ze beleven meer positieve momenten in hun leven. Dat is zeg maar het resultaat.
Wat is je leukste ervaring?
De jongerengroep kwamen als giechelende groep binnen en dat werd een hechte open groep, die allerlei ervaringen deelden. Ze gingen beter functioneren.
Een eindexamenkandidaat had te maken met een moeder die kanker kreeg. Ze wilde haar scriptie schrijven over een borstreconstructie. Ik heb haar in contact gebracht met diverse vrouwen en medici. Ze kreeg een tien voor haar scriptie, zelfs het ziekenhuis deed er iets mee. Dat is een mooi voorbeeld van hoe iets negatiefs in iets positiefs verandert.
Studenten van Avans lopen stage voor Communicatie. Ze weten niet goed wat ze komen doen, maar aan het eind van hun tijd weten ze dat precies, en zien in wat een inloophuis voor mensen met kanker betekent. Dat zijn allemaal voorbeelden van hoe dingen een positieve draai krijgen hier.
Welke tips heb je voor anderen?
Als je bij De Honingraad wilt starten moet je feeling hebben voor mensen op hun gemak stellen en je moet het voor mensen draagbaarder kunnen en willen maken. Dat kan als gastvrouw of als activiteitenbegeleider. Kom eens een keer binnen wandelen, stel vragen, luister naar de vrijwliigers waarom ze dit zo graag doen.
Ook al denk je dat iets niet bij je past, je zult verbaast zijn hoe vrijwilligerswerk je op een positieve manier beïnvloedt. Het maakt niet uit in wat voor situatie je zit. Leuke dingen zijn leuk, en zijn ook nodig, maar wil je daar je hele leven mee vullen? Contact met mensen brengt je zo veel!! Ik word er in lk geval en leuker mens door!