Ze werken aan een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Een groep particulieren heeft dan volledige zeggenschap om een aantal woningen te realiseren.
Om dat voor elkaar te krijgen, moet er nog heel wat water door de Rijn stromen. Henk: “Het is een missie. Een klus die veel tijd kost. En waarvoor je heel geduldig moet zijn. Maar, ook iets wat al veel geestelijke rijkdom heeft gebracht!”

Tekst en foto: Albert Bienefelt

Wie: Henk van Houten (66 jaar) en Ton Hermans (56 jaar). Ze kennen elkaar zo’n vier jaar. Met nog twee anderen vormen ze het bestuur van de CPO CFH-Breda. CFH staat voor Charge Free Home, een elektriciteit leverende woning. Een aantal van deze woningen bij elkaar vormt een wijk die meer dan zelfvoorzienend is. Ton is voorzitter, Henk doet de technische zaken. Het bestuur vergadert iedere maand. Soms online, anders bij Henk thuis.
Beroep: Henk is huisman en 28 jaar geleden met pensioen gegaan. Ton coacht jonge mensen bij Avans Hogeschool.
Vrijwilligerswerk: Het bijhouden van allerlei ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bouwen. En uitzoeken wat de effecten daarvan zijn op het milieu en de portemonnee. Maar ook het vinden van gelijkgestemden. Om zo op een betere manier met de aarde om te gaan.
Uren per week: Henk ongeveer zestig uur per week, Ton vier à zes uur per week.

Wat houdt jullie vrijwilligersbaan precies in?
Henk vertelt: “Zie het als een burgerinitiatief. We proberen op een innovatieve manier een groep mensen enthousiast te krijgen om een zelfvoorzienende wijk te bouwen. Of eigenlijk nog een stapje verder. Met woningen die dus evenveel of meer energie opleveren dan dat ze verbruiken. Door ze te voorzien van zonnecollectoren, driedubbel glas, hoge isolatie, een warmte-terug-win-installatie et cetera. Een wijk waar de bewoners naast de ladder en de kruiwagen ook de energievoorziening en de mobiliteit delen. De energie die overblijft, kan worden opgeslagen. Bijvoorbeeld om te gebruiken voor deelauto’s. Als er dan nog steeds energie over is, dan kunnen bewoners uit een naburige wijk daarvan profiteren. Mogelijk zou zelfs een heel dorp vrij van energievraag kunnen zijn. Een mooi voorbeeld is het Traais Energie Collectief in Terheijden. Op allerlei manieren wordt daar duurzame energie opgewekt. De opbrengsten blijven in het dorp. De bewoners zijn eigenaar. ”

Ton vult aan: “Om de plannen te kunnen realiseren, hebben we voldoende deelnemers nodig. Er is genoeg animo. Met vijftig woningen kan het. Maar om echt het verschil te maken zouden meer woningen nodig zijn. Dan hebben we natuurlijk wel bouwgrond nodig, bijvoorbeeld in Teteringen. Het lukt ons maar niet om de juiste mensen van de gemeente Breda te spreken. Op mails komt geen reactie. Het voelt alsof we worden belemmerd. We lichten onze plannen graag toe. Geef ons die kans!”

Hoe ben je erin gerold?
Ton: “Een jaar of vier geleden las ik een verhaal van Henk. Dat maakte me nieuwsgierig. Toen heb ik hem een mail gestuurd. Zo is het contact ontstaan.”
Henk: “Mijn vrijwilligerswerk heeft een lange geschiedenis. In 1994 ben ik gestopt met werken. Ik werd huisvader. Eind dertig was ik. Natuurlijk in goed overleg met mijn vrouw. Zij zorgt nog steeds voor ons inkomen. Dat was in die tijd best bijzonder, een man bij de schoolpoort. Ik ben er eigenlijk ingegroeid als wereldverbeteraar. Dat is best mooi en bevredigend.
De opwarming van de aarde is echt een groter probleem dan veel mensen denken. Al lang geleden las ik berichten over de aardgaswinning in Groningen. Ik zag het misgaan. We moeten door een andere bril naar onze aarde kijken. Ik ben me steeds meer gaan verdiepen in allerlei technieken. Er is zo veel mogelijk! En ik ben een ervaringsdeskundige. Onze energiewoning wekt negenduizend kWh per jaar op. Dat gebruiken we in huis. En dan blijft er nog genoeg over. Daarmee kunnen we achttienduizend kilometer met onze elektrische auto rijden. Mijn kennis en ervaring zet ik graag in!”

Waarin verschilt het van je ‘gewone’ werk?
Ton: “Eigenlijk zie ik veel raakvlakken. Net als in mijn werk vind ik het belangrijk om vooral jongeren bewust te maken. Zij zijn de toekomst. Ik ben ook lid van een lectoraat. Dat is een groep die onderzoekt hoe het huidige economische systeem vervangen kan worden door een betekeniseconomie. Met als resultaat dat het gevoel van geluk en tevredenheid toeneemt. We doen onderzoek naar de transitie op het gebied van onder andere landbouw, productie en ook wonen. Er is nog veel te doen.”
Henk: “Ik werk al een hele tijd niet meer. Als ambassadeur wil ik mensen vooral in de war brengen. Door een spiegel voor te houden. Kijk bewuster naar onderwerpen als circulariteit en duurzaamheid. Met cijfers en uitspraken probeer ik te prikkelen. Focus je op kosten, dan gaat de kwaliteit omlaag, Focus je op kwaliteit, dan gaan de kosten omlaag!”

Wat kost het je?
Ton: “Vasthoudendheid, blijven geloven in een verandering. En tijd. Tijd om te lezen en te vergaderen. En om vergelijkbare initiatieven te bezoeken. Omdat ik nog fulltime werk, lukt het niet om er meer mee bezig te zijn. Bij Henk is dat wel anders. Hij staat ermee op en gaat ermee naar bed.”
Henk vult aan: “Gelukkig krijg ik alle ruimte van mijn vrouw. Ik doe het huishouden, zij werkt nog volledig. Als ik mijn vrijwilligersuren zou klokken, kwam ik wel aan de zestig!”. Ik lees enorm veel, probeer alle ontwikkelingen bij te houden. Alle nieuwe technieken probeer ik te begrijpen en te delen. Als bestuur doen we ons uiterste best om een CPO in Breda voor elkaar te krijgen. Het is frustrerend dat dit nog steeds niet lukt.”

Wat brengt het je?
Ton: “Het geeft veel inzichten. Super om met gelijkgestemden na te denken over de toekomst van de aarde. En te kijken wat ik daar zelf in kan betekenen. Dat we een doorstroom naar een aantal bewust energieleverende gebouwen op gang kunnen brengen. Iedere nieuwe woning is er weer eentje. Met onze CPO willen we ook specifiek gaan bouwen voor jonge mensen. Het is prachtig als we jongeren op lokaal niveau een handje kunnen helpen. Zo groei ik ook als mens.”
Henk: “Voor mij is het een manier van leven geworden. Met ons eigen huis wil ik anderen overtuigen. Het kan! Mijn taak zit er nog lang niet op. Want uiteindelijk moet iedere woning zelfvoorzienend zijn. Duurzaamheid is mijn grootste hobby. Als ik nog tijd over heb, speel ik een partijtje golf.”

Welke tips heb je voor anderen?
Ton en Henk zijn eensgezind: “Gewoon beginnen, ook als het iets kleins is. Je kunt impact maken door over je inspanning te vertellen. Zo inspireer je anderen. En zij doen dat op hun beurt ook weer. Dat heeft echt effect. En uiteindelijk is saamhorigheid dé sleutel om te komen van energiearmoede naar energierijkdom!”

Meer weten? Kijk dan op bredacirculair.nl/portfolio-items/chargefreehome/